ลูกหมาก

ลูกหมากรถยนต์คืออะไร

ลูกหมาก (Ball joint) ชิ้นส่วนสำคัญที่ทำหน้าที่รับแรงกระแทก เป็นจุดหมุนให้ระบบช่วงล่างที่เคลื่อนไหวทั้งแนวขึ้น-ลงหรือหมุนเป็นครึ่งวงกลม ประกอบด้วยท่อนเหล็กที่ออกแบบตามลักษณะการใช้งาน และบูชยางที่เป็นตัวยึดติดกับจุดเคลื่อนที่ต่าง ๆ ของระบบช่วงล่างรถยนต์ ส่วนมากจะถูกติดตั้งบริเวณ ลูกหมากแร็คฯ และปลายแร็คฯ บูชปีกนกตัวล่าง ลูกหมากสำหรับเหล็กกันโคลง เป็นต้น  

อาการลูกหมากชำรุดเป็นอยางไร 

อาการเริ่มด้วยมีเสียงดังกึก ๆ เมื่อตกหลุม หรือผ่านลูกระนาด เมื่อมีการกระแทกและสั่นสะเทือน ส่งผลให้การควบคุมรถไม่กระชับ มีอาการร่อน หรือขยับพวงมาลัยแล้วมีเสียง และมีระยะฟรีมากกว่าปกติ หรือระยะที่หมุนพวงมาลัยแล้วล้อยังไม่เลี้ยวตาม โดยสามารถแยกตามจุดที่ลูกหมากชำรุดได้ ดังนี้

• ลูกหมากแร็คหรือปลายแร็คฯ  - อาการคือ มีเสียงดังกึก ๆ ขณะตกหลุม หรือเมื่อขยับพวงมาลัย ลักษณะเหมือนมีอะไรหลุดหลวม มีแรงสั่นสะเทือนมาถึงที่พวงมาลัย หรือลองขับผ่านถนนขรุขระช้า ๆ แล้วปล่อยมือ จะรู้สึกได้ว่าพวงมาลัยจะสั่นและกระเทือนมากผิดปกติ เพราะลูกหมากจุดนี้เป็นอุปกรณ์ส่วนหนึ่งของระบบบังคับเลี้ยว

วิธีตรวจเช็คเบื้องต้น - ลองขับผ่านถนนขรุขระและฟังเสียงพร้อมกับจับอาการสั่นทะท้านบนพวงมาลัย หรือจอดอยู่กับที่แล้วหมุนพวงมาลัย สังเหตุระยะความฟรีของการหมุนและเสียง "กึก" เป็นต้น หากได้เข้าศูนย์บริการให้ขึ้นลิฟท์ยกรถแล้วขยับล้อในลักษณะดันให้เลี้ยวซ้าย-ขวา ว่ามีความหลวมหรือไม่ และใช้มือขยับที่ตัวแร็คโดยตรงว่ามีอาการหลวมหรือไม่

• ลูกหมากปีกนกล่าง - อาการคือ จะเริ่มมีเสียงดังเวลาตกหลุม มีอาการร่อนหรือกินเลนเมื่อขับผ่านเส้นแบ่งถนนในขณะขับขี่

วิธีตรวจเช็คเบื้องต้น - เข้าศูนย์บริการยกรถขึ้นขยับล้อดูว่ามีการสั่นหลวมหรือไม่ หรือใช้ไขควงค่อย ๆ งัดที่ตัวชุดลูกหมากปีกนกล่างเบา ๆ ดูว่ามีการขยับตัวมากเกินไปหรือไม่

• ลูกหมากกันโคลง - อาการคือ จะมีเสียง "เอี๊ยดอ๊าด" คล้ายมีอะไรเสียดสีกันในขณะที่มีการยุบและยืดตัวของโช้คหรือช่วงล่าง เช่น เมื่อขึ้นเนินหรือขับผ่านลูกระนาด และอาจพอจับความรู้สึกได้เมื่อขับขี่ในทางโค้งหรือมีการเปลี่ยนช่องทาง จะรู้สึกว่าไม่มั่นคงเหมือนเดิม

วิธีตรวจเช็คเบื้องต้น - เช้าศูนย์หรือหักเลี้ยวล้อหันออกด้านนอกรถเพื่อดูด้วยสายตาว่าสภาพบูชยางนั้นเปื่อยหรือขาดหรือไม่ และอาจใช้มือจับและโยกดูว่าหลวมมากเกินไปหรือไม่

ลูกหมากรถยนต์ควรเช็กเมื่อไหร่

แนะนำให้ตรวจเช็กลูกหมากรถยนต์ทุก 40,000 กิโลเมตร หากพบว่าลูกหมากเสื่อมสภาพ หรือชำรุดก่อนกำหนดควรเปลี่ยนใหม่ทันที ไม่แนะนำให้ซ่อม เพื่อความปลอดภัยในการขับขี่รถบนท้องถนน

ค่าใช้จ่ายในการซ่อมบำรุง 

การซ่อมบำรุงที่นิยมคือ เปลี่ยนของใหม่ โดยจะเข้ารับบริการศูนย์รถยนต์เอง หรือศูนย์บริการที่มีมาตรฐานก็ได้ แต่เน้นว่า ต้องเป็นของใหม่และแท้เท่านั้น ของแท้คือ ชิ้นส่วนที่สั่งซื้อจากศูนย์บริการรถยนต์ยี่ห้อนั้น ๆ หรืออะไหล่แท้เทียบ (OEM) ที่โรงงานรับผลิตให้บริษัทรถยนต์และได้รับมาตรฐาน โดยต้องสามารถระบุโรงงานผลิตได้และมีการรับประกันสินค้าด้วย

• อะไหล่แท้ราคาประมาณ ชิ้นละ 1,000 บาทขึ้นไป (ไม่รวมค่าแรง และขึ้นกับรุ่นรถ)

• อะไหล่ OEM หรือแท้เทียบ ราคาประมาณ 600 - 700 บาท (ไม่รวมค่าแรง และขึ้นกับรุ่นรถ)

ทั้งนี้ ควรสอบถามผู้ผลิตและร้านจำหน่ายอีกครั้ง

นอกจากนี้ อาการของปัญหาเสียงดังจากช่วงล่าง ยังเกิดได้หลายสาเหตุ เช่น โช้คอัพเสื่อมสภาพ บูชปีกนก เบ้าโช้ค เป็นต้น และวิธีตรวจเช็คระบบช่วงล่างได้อย่างง่ายอีกวิธีหนึ่งคือ สภาพของดอกยางว่ามีการสึกหรอที่ไม่เท่ากัน เช่น หน้ายางด้านนอกโลนกว่าด้านใน หรือการสึกเป็นจุด ๆ ไม่สม่ำเสมอกัน การที่ระบบช่วงล่างเริ่มมีปัญหานั้น อาจส่งผลให้การขับขี่ไม่มีสเถียรภาพและความปลอดภัย ทำให้สมรรถนะของช่วงล่างลงลด และยังส่งผลต่อชิ้นส่วนอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกันให้เสื่อมสภาพเร็วขึ้นอีกด้วย

• รับตรวจและออกใบรับรองวิศวกร รถดัดแปลงสภาพทุกประเภท โดยสามัญวิศวกร
• checkraka.com