โปลิโอ

ในปี พ.ศ. 2495 เกิดโรคโปลิโอระบาด (Poliomyelitis) ภาษาไทยเรียกว่า "ไข้ไขสันหลังอักเสบ" พอเป็นแล้วจะมีอาการหายใจไม่ออก ต้องใช้ เครื่องช่วยหายใจหรือปอดเหล็กช่วย ต้องได้รับการรักษาฟื้นฟูอวัยวะต่าง ๆ ต้องใช้เครื่องพยุงออกกำลังกล้ามเนื้อ ด้วยการว่ายน้ำและลงอ่างอาบน้ำอุ่น เพื่อใช้ความแรงของน้ำกระตุ้นกล้ามเนื้อให้แข็งแรงขึ้น

ทำความรู้จัก ความรุนแรงของ “โรคโปลิโอ”

โรคนี้เกิดจากการติดเชื้อไวรัส (Poliovirus) โดยเชื้อจะเข้าไปทำลายเซลล์ประสาทที่ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อต่าง ๆ หากทำลายส่วนกล้ามเนื้อแขนหรือขา ก็ทำให้แขนหรือขาลีบ อ่อนแรง หรือกระทั่งใช้งานไม่ได้ และหากทำลายกล้ามเนื้อที่ช่วยในการหายใจ ก็จะทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้

โรคโปลิโอ หรือบางคนเรียน โรคไข้สันหลังอักเสบ จัดเป็นโรคที่ติดเชื้อชนิดเฉียบพลัน จากเชื้อไวรัสโปลิโอ (Poliovirus) โดยสามารถแบ่งลักษณะอาการออกเป็น 3 กลุ่มคือ

• กลุ่มที่ 1 กลุ่มไข้ จะมีอาการไข้ ปวดศีรษะ ปวดหลัง เมื่อยตัว คลื่นไส้อาเจียนและอ่อนเพลีย

• กลุ่มที่ 2 กลุ่มการระคายเคืองต่อเยื่อหุ้มสมอง จะมีอาการปวดศีรษะคลื่นไส้อาเจียนมากขึ้น ร่วมกับอาการคอแข็งตึงและหลังแข็ง

• กลุ่มที่ 3 กลุ่มอัมพาต ส่วนมากจะมีอัมพาตที่ขา หรือแขนข้างใดข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้าง และอาจมีอัมพาตของกล้ามเนื้อบริเวณหน้าอก ซึ่งช่วยในการหายใจ และกล้ามเนื้อเกี่ยวกับการกลืน ส่วนใหญ่ผู้ป่วยจะมีอาการเพียงเล็กน้อย หรือไม่มีอาการเลย มีเพียงส่วนน้อยที่มีอาการอัมพาต และถึงแก่ชีวิตด้วยกล้ามเนื้อที่สำคัญเป็นอัมพาต

การป้องกันโรคโปลิโอ

1. ในเด็กทั่วไป การให้วัคซีนป้องกันโรคโปลิโอ (OPV) นับว่าเป็นวิธีที่ดีที่สุด โดยการให้วัคซีนป้องกัน 5 ครั้งเมื่ออายุ 2, 4, 6 และ 18 เดือน และกระตุ้นอีกครั้งเมื่ออายุ 4 ปี และไปรับวัคซีนทุกครั้งที่มีการรณรงค์ให้วัคซีนป้องกันโรคโปลิโอ

2. ป้องกันการติดเชื้อและการแพร่กระจายของเชื้อโปลิโอ ด้วยการรับประทานอาหารและดื่มน้ำสะอาดถูกสุขลักษณะ รวมทั้งการถ่ายอุจจาระลงส้วมที่ถูกสุขลักษณะทุกครั้ง

พระมหากรุณาธิคุณของในหลวง ร.9 ต่อผู้ป่วยโปลิโอ

ในหลวง ร.9 ทรงพระราชทานทุนประเดิมเพื่อจัดตั้ง "กองทุนโปลิโอสงเคราะห์" พร้อมประกาศเชิญชวนชาวไทยร่วมบริจากโดยเสด็จพระราชกุศล ด้วยการทรงเพลงด้วยแซ็กโซโฟนตามคำขอ ทางสถาณีวิทยุ อส. พระราชวังดุสิต ทำให้ได้รับเงินบริจากจำนวนมาก พระราชทานแก่โรงพยาบาลพระมงกุฏเกล้า และโรงพยาบาลศิริราช (มหาวิทยาลัยมหิดล) ได้ใช้เป็นทุนสร้างอาคาร และซื้อเวชภัณฑ์สนับสนุนการค้นคว้าทางวิชาการและผลิตวัคซีน

วัคซีนโปลิโอ

วัคซีนโรคโปลิโอ เป็นวัคซีนที่ใช้ป้องกันโรคโปลิโอชนิดหนึ่ง ใช้เชื้อไวรัสโปลิโอตาย และให้โดยการฉีด ส่วนอีกชนิดหนึ่งใช้เชื้อไวรัสโปลิโอเป็น และให้ทางปาก องค์การอนามัยโลกแนะนำให้เด็กทุกคนได้รับวัคซีนต้านโรคโปลิโอ วัคซีนทั้งสองชนิดกำจัดโรคโปลิโอไปจากส่วนใหญ่ของโลก

การกวาดล้างโปลิโอในประเทศไทย

โปลิโอเป็นโรคติดต่อที่ก่อให้เกิดความทุกข์ทรมานแก่เด็กเป็นจำนวนมากทั้งความพิการและการสูญเสียชีวิต โรคโปลิโอหรือโรคไข้ไขสันหลังอักเสบ เป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสและมักเกิดในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี เนื่องจากยังไม่มีภูมิต้านทานหรือมีแต่ไม่สูงมากพอ ผู้ที่เป็นโรคโปลิโอจะมีความเสี่ยงสูงต่อการเป็นอัมพาตที่มีอาการรุนแรง และมีผลต่อการดำเนินชีวิตในระยะยาว

ในช่วงที่มีการระบาดของโปลิโอทั่วโลก เป็นสิ่งบ่งชี้ถึงความร้ายแรงของโรคโปลิโอที่ระบาดในเด็ก องค์การอนามัยโลกจึงให้ความสำคัญอย่างมากในการกวาดล้างโปลิโอให้หมดไป เมื่อมีการค้นพบวัคซีนป้องกันโรคนี้ได้ จึงได้มีการกำหนดเป้าหมายระดับสากลเพื่อกวาดล้างโปลิโอ เมื่อปี พ.ศ.2533

• รพ.เปาโล
• วิกิพีเดีย
• @Shi_147 Twitter