ตำแหน่งทางวิชาการ หมายถึง ตำแหน่งศาสตราจารย์, รองศาสตราจารย์ และผู้ช่วยศาสตราจารย์ ซึ่งได้รับแต่งตั้งตามกฎหมายว่าด้วยสถาบันอุดมศึกษา ไม่ว่าเป็นตำแหน่งทางวิชาการประจำ ตำแหน่งทางวิชาการพิเศษ ตำแหน่งทางวิชาการเกียรติคุณ หรือที่เรียกชื่ออย่างอื่นในลักษณะเดียวกัน โดยให้ผู้ดำรงตำแหน่งทางวิชาการมีสิทธิใช้ตำแหน่งทางวิชาการที่ได้รับเป็นคำนำหน้านามได้ในการลงชื่อหนังสือ เอกสาร งานสารบรรณหรือการเรียกขานใด ๆ เสมือนยศหรือคำนำหน้านามอย่างอื่น ทั้งนี้ ตำแหน่งทางวิชาการ เช่น ศาสตราจารย์ รองศาสตราจารย์ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ สามารถนำมาใช้เป็นคำนำหน้านามได้อย่างถูกต้องตามระเบียบงานสารบรรณ โดยคณะรัฐมนตรีได้มีมติเมื่อวันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2536 เห็นชอบ “ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการใช้ตำแหน่งทางวิชาการเป็นคำนำหน้านาม พ.ศ. 2536”

            ในกรณีที่ผู้ดำรงตำแหน่งทางวิชาการใช้คำนำหน้านามอย่างอื่นด้วยให้เรียงตามลำดับก่อนหลัง ดังนี้

1. 1. 1. 1. ตำแหน่งทางวิชาการ

         2. ยศ

         3. บรรดาศักดิ์ ฐานันดรศักดิ์ หรือคำนำหน้านามสตรีที่ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ และมีสิทธิใช้คำนำหน้านามนั้นตามกฎหมาย ระเบียบหรือประกาศของทางราชการ

ทั้งนี้ ผู้ที่ดำรงตำแหน่งทางวิชาการจะใช้ตำแหน่งทางวิชาการใต้ชื่อหรือต่อท้ายชื่อก็ได้ ส่วนในกรณีที่ดำรงตำแหน่งทางบริหารหรือตำแหน่งอื่นด้วย ผู้ดำรงตำแหน่งทางวิชาการจะใช้ทั้งตำแหน่งทางวิชาการและตำแหน่งทางบริหารหรือตำแหน่งอื่นใต้ชื่อหรือต่อท้ายชื่อพร้อมกันก็ได้ นอกจากนี้ ผู้ที่ใช้ตำแหน่งทางวิชาการเป็นคำนำหน้านาม ไม่สมควรใช้คำว่า “นาย” “นาง” “นางสาว” เป็นคำนำหน้านามพร้อมกับตำแหน่งทางวิชาการ

สำหรับตำแหน่งทางวิชาการเป็นคำนำหน้านามนั้น อาจใช้เป็นอักษรย่อ ดังนี้

1. 1. 1. 1. ศาสตราจารย์  ศาสตราจารย์พิเศษ  ศาสตราจารย์เกียรติคุณ หรือที่เรียกชื่ออย่างอื่นในลักษณะเดียวกัน ใช้อักษรย่อ “ศ.”

         2. รองศาสตราจารย์  รองศาสตราจารย์พิเศษ ใช้อักษรย่อ “รศ.”

         3. ผู้ช่วยศาสตราจารย์  ผู้ช่วยศาสตราจารย์พิเศษ ใช้อักษรย่อ “ผศ.”

ขอบคุณ

ประทุมทิพย์ ดวงดีทวีรัตน์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้

หนังสือจาก ก.พ.อ.

1. ประกาศ ก.พ.อ.มาตรฐานจริยธรรมและจรรยาบรรณสำหรับคณะกรรมการพิจารณาตำแหน่งวิชาการ และผู้ทรงคุณวุฒิฯ

2. ประกาศ ก.พ.อ.เรื่องหลักเกณฑ์และวิธีการแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่ง ผศ/รศ/ศ (ฉบับที่ 4) พ.ศ.2564 (ราชกิจจานุเบกษา) 

3. ประกาศ ก.พ.อ.เรื่องหลักเกณฑ์และวิธีการแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่ง ผศ/รศ/ศ (ฉบับที่ 3) พ.ศ.2563 (ราชกิจจานุเบกษา) 

4. ประกาศ ก.พ.อ.เรื่องหลักเกณฑ์และวิธีการแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่ง ผศ/รศ/ศ (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2563 (ราชกิจจานุเบกษา) 

5. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่ง ผศ./รศ./ศ. พ.ศ.2563  (ราชกิจจานุเบกษา) 

6. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่ง ผศ./รศ./ศ. พ.ศ.2560   (ราชกิจจานุเบกษา) 

7. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่ง ผศ./รศ./ศ. (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2561   (ราชกิจจานุเบกษา) 

8. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการประเมินคุณสมบัติและผลงานทางวิชาการเพื่อให้ผู้ดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ได้รับเงินประจำตำแหน่งสูงขึ้น 2561

9. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง การกำหนดชื่อสาขาวิชาสำหรับการเสนอขอกำหนดตำแหน่งทางวิชาการและการเทียบเคียงสาขาวิชาที่เคยกำหนดไปแล้ว พ.ศ.2561

10. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง การกำหนดชื่อสาขาวิชาสำหรับการเสนอขอกำหนดตำแหน่งทางวิชาการและการเทียบเคียงสาขาวิชาที่เคยกำหนดไปแล้ว 2562  (ราชกิจจานุเบกษา) 

11. หลักเกณฑ์การพิจารณาวารสารทางวิชาการสำหรับการเผยแพร่ ผลงานทางวิชาการ 2562

12. รายชื่อวารสาร

13. การกำหนดจำนวนของผลงานทางวิชาการตามเอกสารแนบท้ายประกาศ ก.พ.อ. 2561

14. ความหมายของผู้ดำเนินการหลักและผู้ประสานงานการพิมพ์เผยแพร่

15. การแต่งตั้งคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยของสถาบัน 2561

ประกาศ/ระเบียบ/ข้อบังคับ

1. ข้อบังคับ ว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่งผู้ช่วยศาสตราจารย์ รองศาสตราจารย์ และศาสตราจารย์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2563 

2. ข้อบังคับ ว่าด้วยหลักเกณฑ์ และวิธีการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่งผู้ช่วยศาสตราจารย์ รองศาสตราจารย์ และศาสตราจารย์ พ.ศ. 2563

3. ข้อบังคับ ว่าด้วยหลักเกณฑ์ และวิธีการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้้ดำรงตำแหน่งผู้ช่วยศาสตราจารย์ รองศาสตราจารย์ และศาสตราจารย์ พ.ศ.2561

4. ข้อบังคับ ว่าด้วยคุณสมบัติ หลักเกณฑ์ และวิธีการแต่งตั้ง ผู้ช่วยศาสตราจารย์พิเศษ รองศาสตราจารย์พิเศษ และศาสตราจารย์พิเศษ 2562

5. ข้อบังคับ ว่าด้วยคุณสมบัติ หลักเกณฑ์ และวิธีการแต่งตั้ง ศาสตราจารย์เกียรติคุณ พ.ศ.2562

6. ประกาศ เรื่อง หลักเกณฑ์ ขั้นตอนและวิธีการพิจารณาตำแหน่งทางวิชาการ พ.ศ.2563

7. ประกาศ เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการประเมินผลการสอน พ.ศ.2562

8. แบบประเมินผลตามกรอบมาตรฐานสมรรถนะอาจารย์มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (PSU-TPSF)

9. ประกาศ เรื่องแบบประเมินผลงานทางวิชาการ พ.ศ.2562

10. ประกาศ แบบประเมินผลงานทางวิชาการ พ.ศ. 2564

11. ประกาศ หลักเกณฑ์และวิธีการประเมินผลการสอน พ.ศ. 2564 (แบบประเมินผลการสอน)

12. ประกาศ อัตราการจ่ายเงินสมนาคุณแก่กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิเพื่อทำหน้าที่ประเมินผลงานทางวิชาการ และจริยธรรมและจรรยาบรรณทางวิชาการ พ.ศ. 2564

13. ประกาศ เรื่อง เกณฑ์คุณสมบัติเกี่ยวกับภาระงานและผลงานทางวิชาการในการพิจารณาให้พนักงานมหาวิทยาลัยที่เกษียณอายุอยู่ปฏิบัติงานต่อ 2562

14. ประกาศ เงินประจำตำแหน่งของพนักงานมหาวิทยาลัยประเภทวิชาการ พ.ศ. 2563

หนังสือจาก ก.พ.อ.

1. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง มาตรฐานภาระงานทางวิชาการของผู้ดำรงตำแหน่งอาจารย์ ผศ./รศ./ศ. พ.ศ.2558 (ราชกิจจานุเบกษา) 

2. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่ง ผศ./รศ./ศ. (ฉบับรวม 2 - 10)

3. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่ง ผศ./รศ./ศ. (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2550

4. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่ง ผศ./รศ./ศ. (ฉบับที่ 4)พ.ศ.2551

5. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่ง ผศ./รศ./ศ. (ฉบับที่ 5) พ.ศ.2552

6. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่ง ผศ./รศ./ศ. (ฉบับที่ 6) พ.ศ.2555

7. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่ง ผศ./รศ./ศ. (ฉบับที่ 7) พ.ศ.2555

8. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่ง ผศ./รศ./ศ. (ฉบับที่ 8) พ.ศ.2555

9. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่ง ผศ./รศ./ศ. (ฉบับที่ 9) พ.ศ.2556

10. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่ง ผศ./รศ./ศ. (ฉบับที่ 10) พ.ศ.2556

11. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่องหลักเกณฑ์และวิธีการประเมินคุณสมบัติและผลงานทางวิชาการเพื่อให้ผู้ดำรง ต.ศาสตราจารย์ได้รับเงินเดือนขั้นสูง 2553

12. ประกาศ ก.พ.อ.เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการประเมินคุณสมบัติและผลงานทางวิชาการเพื่อให้ผู้ดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ได้รับเงินเดือนในอันดับ ท.11 พ.ศ.2550

13. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง มาตรฐานภาระงานทางวิชาการของผู้ดำรงตำแหน่งอาจารย์ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ รองศาสตราจารย์ และศาสตราจารย์ พ.ศ.2552

14. ประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง หลักเกณฑ์การพิจารณาวารสารทางวิชาการ สำหรับการเผยแพร่ผลงานทางวิชาการ พ.ศ.2556

สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ)

1. ซักซ้อมแนวปฏิบัติเกี่ยวกับการเสนอขอความเห็นชอบแต่งตั้งผู้ทรงคุณวุฒิเพื่อทำหน้าที่ประเมินผลงานทางวิชาการและจริยธรรมและจรรยาบรรณทางวิชาการ

2. แนวปฏิบัติในการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่งทางวิชาการ [ศธ 0509(2)/ว108 ลว 6 ก.พ.57]

3. แนวปฏิบัติในการแต่งตั้งผุ้ทรงคุณวุฒิเพื่อทำหน้าที่ประเมินผลงานทางวิชาการและจริยธรรมและจรรยาบรรณทางวิชาการ [ศธ 0509(2)/ว 127 ลว 31 ม.ค.56]

4. การเสนอกลั่นกรองการเสนอขอกำหนดตำแหน่งทางวิชาการ พ.ศ.2558  (ที่ ศธ 0509(2)/ว 1284) 

5. การกำหนดตำแหน่งทางวิชาการ  (ที่ ศธ 0509(2)/ว 1263 ลว. 18 ต.ค.54) 

6. ซักซ้อมความเข้าใจเกี่ยวกับวิธีปฏิบัติในการเสนอผลงานประเภทตำราและหนังสือเพื่อเสนอขอกำหนดตำแหน่งทางวิชาการ  

7. การเสนอขอความเห็นชอบแต่งตั้งผู้ทรงคุณวุฒินอกบัญชีรายชื่อผู้ทรงคุณวุฒิที่ ก.พ.อ.กำหนด เพื่อทำหน้าที่ประเมินผลงานทางวิชาการ  

8. หนังสือจากทบวงมหาวิทยาลัย เรื่อง มาตรฐานภาระงานทางวิชาการของผู้ดำรงตำแหน่ง ผ.ศ./ร.ศ./ศ (พ.ศ.2542)

9. หนังสือจาก ส.ก.อ. เรื่อง การพิจารณาผลงานทางวิชาการของผู้เสนอขอกำหนดตำแหน่งทางวิชาการ

10. ตอบข้อหารือ เรื่องการประเมินผลการสอน

11. ตอบข้อหารือ เกี่ยวกับการใช้ผลการพิจารณาผลงานทางวิชาการเดิมในการเสนอขอกำหนดตำแหน่งผู้ช่วยศาสตราจารย์ครั้งใหม่

12. ตอบข้อหารือ เกี่ยวกับประกาศ ก.พ.อ. เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาแต่ีงตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่ง ผศ./รศ./ศ (ฉบับที่ 6) และ (ฉบับที่ 7)

13. ซักซ้อมความเข้าใจเกี่ยวกับการเผยแพร่ผลงานวิจัยที่ใช้ในการพิจารณากำหนดตำแหน่งทางวิชาการ  [ศธ 0509(2)/ว644]

ขอบคุณ

มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

• แนวทางการขอดำรงตำแหน่งทางวิชาการ พ.ศ. 2561 (ฉบับที่ 2) 

• มาตรฐานภาระงานของผู้ดำรงค์ตำแหน่งทางวิชาการ พ.ศ. 2558 (ผู้ช่วยศาสตราจารย์ รองศาสตราจารย์ และศาสตราจารย์)