เป็นการทำงานของสมองในเชิงสังคม ที่มีพื้นฐานของอารมณ์มาเป็นตัวกำกับ เช่นการรับรู้และเข้าใจอารมณ์ตนเองและผู้อื่น รู้จักปรับอารมณ์ของตัวเองให้เหมาะสมได้ แสดงออกอย่างเหมาะสม สามารถใช้ชีวิตให้มีสุขได้ โดยเฉพาะเรื่องปฏิสัมพันธ์ระหว่างตนเองกับบริบทของสิ่งแวดล้อม

IQ (Intelligence Quotient) คือ ความฉลาดทางความคิดวิเคราะห์
เป็นการทำงานของสมองในเชิงคิดวิเคราะห์ ซึ่งนำไปสู่การประสบความสำเร็จในหน้าที่การงาน แต่เมื่อเทียบสัดส่วน IQ : EQ ที่จะนำไปสู่การประสบความสำเร็จต่างๆ ในชีวิต แล้วนั้น อยู่ที่ 20 : 80 เลยทีเดียว สะท้อนให้เห็นว่า ความฉลาดทางอารมณ์ (EQ) นั้นเป็นอีกหนึ่งกุญแจดอกสำคัญของความสำเร็จในการดำเนินการต่าง ๆ ทั้งทางสังคมและหน้าที่การงาน

ผู้มี EQ ที่ดี ประกอบด้วย 3 ด้าน คือ

1. เก่ง คือมีความมุ่งมั่น พยายาม กระตือรือร้น รู้จักปรับตัว สามารถคิดหาทางแก้ไขปัญหา ในการทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งให้ประสบความสำเร็จ และมีความกล้าคิด กล้าทำ กล้าแสดงออก
2. ดี คือรู้จักอารมณ์ตนเอง ใส่ใจและเข้าใจอารมณ์คนอื่น การยอมรับถูก-ผิด
3. มีความสุข คือความพอใจ ภูมิใจในตนเอง มีความร่าเริงเบิกบาน การรู้จักหากิจกรรมเพื่อฟื้นฟูกำลังใจตนเองและผู้อื่นได้ การมีความมั่นคงในจิตใจ

ดร.นพ.ไพรัตน์ ฐาปนาเดโชพล
ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์, ม.ธรรมศาสตร์